Vandaag onderschrijft Nederland, samen met nog 50 landen, de Update OESO-richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen. Met deze ‘update’ worden de Richtlijnen op verschillende plekken uitgebreid, verduidelijkt en gemoderniseerd. Zo behouden de OESO-richtlijnen hun status als hét internationale normenkader voor verantwoord ondernemen. De OESO komt precies op tijd nu er wetgeving in Nederland en de EU in ontwikkeling is die op dezelfde normen wordt gestoeld.
De Nederlandse overheid stelt de OESO-richtlijnen centraal in het IMVO-beleid; van alle Nederlandse bedrijven wordt verwacht dat zij deze naleven. Het MVO Platform is hiervan groot voorstander zeker nu deze richtlijnen weer helemaal actueel zijn en het principe van gepaste zorgvuldigheid in de gehele waardeketen -inclusief downstream- van bedrijven opnieuw bevestigen. Een ander belangrijk element is dat de herziene OESO-richtlijnen verhelderen dat multistakeholderinitiatieven bedrijven wel kunnen ondersteunen bij het uitvoeren van gepaste zorgvuldigheid, maar dit proces niet kunnen vervangen.
Foto: OECD WatchHet voorwoord van de herziening bevat nu een pleidooi voor beleidscoherentie en een goed doordachte mix van verplichte en vrijwillige overheidsmaatregelen. Op dat vlak kan de Nederlandse overheid nog veel terrein winnen.
De hoogtepunten
Naast herbevestiging van gepaste zorgvuldigheid is het positief dat de OESO-richtlijnen vanaf nu verwijzen naar dierenwelzijnsstandaarden en een duidelijke omschrijving van klimaatverandering bevatten. Ook de risico’s op schade aan biodiversiteit, ontbossing en vervuiling zijn toegevoegd en wordt het belang van een rechtvaardige energietransitie (just transition) benoemd.
Daarnaast gaat er speciale aandacht uit naar de rechten van inheemse volkeren, inclusief het recht op vrije voorafgaande en geïnformeerde toestemming (FPIC) en naar gemarginaliseeerde groepen, intersectionaliteit en mensenrechtenverdedigers. Ook wordt er gesproken over ‘alle werkenden’ in de waardeketen van bedrijven (en niet langer van medewerkers) met daarbij het belang van vakbondsvrijheid en collectieve onderhandelingen.
Enkele tegenvallers
Toch laat de herziene tekst ruimte voor verbetering. Zo vallen de wijzigingen in het hoofdstuk over belastingen tegen en behouden de procedurele richtlijnen voor Nationaal Contactpunten voor de OESO-richtlijnen (NCP’s) hun vrijblijvende karakter Dit terwijl er juist behoefte is aan meer sturing en kwaliteitsverbetering, vooral buiten Nederland.
Meer duiding en detail
Lees voor meer informatie de reactie van OECD Watch, het wereldwijde netwerk van maatschappelijke organisaties dat kennis deelt over de OESO-richtlijnen en gesprekpartner is van de MVO-werkgroep van de OESO. En de reactie van TUAC, de adviescommissie van vakbonden bij de OESO.
De 2023-versie van de OESO-richtlijnen kan in het Engels worden gedownload via de website van de OESO.
