Vandaag hebben de ministers van EU-landen officieel de laatste horde genomen in het proces voor een EU-wet verantwoord ondernemen. De Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) is daarmee een feit. De EU maakt het voor bedrijven verplicht om misstanden als uitbuiting, landroof en milieuschade tegen te gaan.
Absolute mijlpaal
Ondanks dat er enkele grote handreikingen zijn gedaan aan EU-lidstaten die dwarslagen kent de wetgeving veel positieve elementen. De CSDDD omvat de zes stappen van het due diligence-proces en heeft expliciete aandacht voor klimaat, de verantwoordelijkheid van bedrijven om eerlijke inkooppraktijken te hanteren en stakeholderbetrokkenheid.
Gisela ten Kate (MVO Platform): “Al sinds de oprichting van het MVO Platform, bijna 25 jaar geleden, pleiten wij voor een wettelijke norm voor verantwoord ondernemen in productieketens. De CSDDD maakt dat nu werkelijkheid en dat betekent veel voor mensenrechten en het milieu. Bedrijven zullen nu eindelijk de omslag naar duurzaam ondernemen moeten maken die zo urgent en nodig is; verantwoord ondernemen wordt chefsache.”
Dat op het laatste moment de reikwijdte werd ingeperkt tot slechts de allergrootste bedrijven in Europa is een ernstige tekortkoming. Volgens schattingen gaat de nieuwe Richtlijn slechts gelden voor 0,1 procent van de bedrijven in de EU. In Nederland gaat het waarschijnlijk om zo’n 457 bedrijven. Ook werden de regels op het gebied van de financiële sector nog verder beperkt.
Implementatie in Nederland
De Nederlandse regering had op meer ingezet, en heeft dan ook haar teleurstelling uitgesproken over deze zwakke plekken in het uiteindelijke akkoord. Ze had de reikwijdte gelijk willen stellen aan de EU-wet voor duurzaamheidsrapportage (de CSRD) die geldt voor ongeveer 3322 bedrijven in Nederland. Deze bedrijven moeten immers al rapporteren over het uitvoeren van due diligence.
De regering heeft nu twee jaar de tijd om de CSDDD te vertalen in nationale wetgeving. Gisela ten Kate: “De afgelopen jaren is er in Nederland veel denkwerk verricht en zijn uitgebreide voorstellen gedaan voor hoe deze wetgeving daadwerkelijk positieve impact heeft op mens, milieu en duurzaam ondernemen en voor rechtszekerheid voor bedrijven kan zorgen. Een effectieve wet wordt niet bereikt door de regels zo nauw mogelijk te maken, maar juist door deze goed te laten aansluiten bij de specifieke omstandigheden in Nederland.”
OESO-richtlijnen dienen het fundament te blijven
De uiteindelijke wet voor verantwoord ondernemen moet zo min mogelijk afwijken van de wereldwijd erkende OESO-richtlijnen voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dit zorgt voor lokale impact, maar ook voor duidelijkheid en een gelijk speelveld voor bedrijven. De OESO-richtlijnen vormen immers hét normenkader dat bedrijven al sinds 2011 worden geacht na te leven. Koploperbedrijven laten zien dat dit mogelijk is.
Het MVO Platform is het netwerk van maatschappelijke organisaties en vakbonden in Nederland die zich inzetten voor maatschappelijk verantwoord ondernemen wereldwijd.