Donderdag drie december begint voor de rechtbank in Den Haag een unieke rechtszaak die vier Nigeriaanse slachtoffers van Shell-olielekkages samen met Milieudefensie tegen Shell hebben aangespannen. Het is voor het eerst in de geschiedenis dat een Nederlands bedrijf zich voor een Nederlandse rechter moet verantwoorden voor in het buitenland aangerichte schade.
De vier slachtoffers van de lekkages zijn afkomstig uit drie verschillende Nigeriaanse dorpen. Ze hebben zowel Shell's dochtermaatschappij in Nigeria als het Nederlandse hoofdkantoor gedagvaard. Zij claimen dat als gevolg van Shell's nalatigheid landbouwgrond is verwoest, drinkwater is vervuild, visvijvers onbruikbaar zijn gemaakt en dat het milieu en de gezondheid van de lokale bevolking zijn aangetast.
Shell ontkent elke verantwoordelijkheid en stelt dat de Nederlandse rechter geen zeggenschap heeft over haar Nigeriaanse dochter. Op verzoek van Shell buigt de rechter zich daarom eerst over de vraag of Shell Nigeria wel voor de Nederlandse rechter ter verantwoording kan worden geroepen. Daarna komt aan de orde of moederbedrijf Shell aansprakelijk is voor de vervuiling in Nigeria. Ook dat bestrijdt het oliebedrijf.
Woordvoerder Geert Ritsema van Milieudefensie: “Shell maakt miljardenwinsten. Tegelijkertijd houdt het bedrijf zich niet aan de wet, is het verantwoordelijk voor milieuvervuiling en schaadt het de belangen van boeren en vissers in Nigeria, die geen andere middelen van bestaan hebben. Dat zo'n groot bedrijf zich verlaagt tot juridische trucs om zijn verantwoordelijkheid te ontlopen, is diep triest.”
Volgens Milieudefensie zijn de olielekkages in de drie Nigeriaanse dorpen geen incidenten. Ze passen in een patroon van systematische en ernstige vervuiling en minachting van de rechten van de lokale bevolking, dat al decennialang stand houdt.
Jurist Chima Williams van ERA, de Nigeriaanse zusterorganisatie van Milieudefensie, die in Nederland is namens de slachtoffers in Nigeria, vertelt:”Deze mensen hebben op allerlei manieren geprobeerd om Shell zover te krijgen dat het de troep opruimt, maar ze staan steeds voor een dichte deur. Als laatste redmiddel proberen zij nu in Nederland gerechtigheid te krijgen.”
Vertegenwoordigers van de Nigeriaanse gemeenschap in Nederland hebben aangekondigd dat ze tijdens de zitting op de stoep van de rechtbank een solidariteitsactie met de vier Nigeriaanse boeren zullen organiseren.
