Het regeerakkoord van Rutte II wijdt één hele zin aan (internationaal) MVO: “In bilaterale en multilaterale samenwerking en contacten bevorderen we mensenrechten, duurzaamheid en goede arbeidsomstandigheden (…).“ (p. 14). Dat is een hele vooruitgang op het vorige kabinet die het hield op “Maatschappelijk verantwoord ondernemen is belangrijk”. De woordkeuze “bevorderen” suggereert een actieve benadering van het nieuwe kabinet naar MVO.
De keuze om een Minister voor Internationale Handel en Ontwikkelingssamenwerking – Lilianne Ploumen – aan te stellen, schept kansen om bedrijven scherper in de gaten te houden. De eerste indruk van Ploumen is dat zij inderdaad actiever is dan haar voorganger. Zo liet Ploumen van zich horen in reactie op misstanden bij grote bedrijven:
– Na de brand in een kledingfabriek in Bangladesh waarbij meer dan honderd medewerkers omkwamen, roept Ploumen de kledingbranche op meer werk te maken van controle op de omstandigheden bij hun toeleveranciers. Zij wil binnenkort mét de betrokken bedrijven naar Bangladesh afreizen om de situatie met eigen ogen te bekijken.
– Ploumen stelt dat Shell beloftes om de vervuiling in de Nigerdelta op te ruimen niet nakomt en roept Shell op om dat alsnog te doen.
– In antwoord op Kamervragen over kinderarbeid in de schoenenproductie gaf Ploumen aan een gesprek tussen de betrokken bedrijven en de campagne Stop Kinderarbeid te willen faciliteren.
Ploumen slaat daarmee een iets andere weg in dan Bleker. In plaats van voortdurend te verwijzen naar zelfregulering door de betrokken bedrijven, roept Ploumen op tot dialoog tussen stakeholders en zegt ze desnoods bedrijven bij zich op het matje te roepen.
Al dat praten moet natuurlijk wel wat gaan opleveren. Het MVO Platform vindt dat gesprekken binnen afzienbare tijd moeten uitmonden in concrete afspraken en een tijdspad dat tot zichtbare verbeteringen leidt. Ook daar moet de Minister op gaan toezien, en als resultaten uitblijven zijn andere maatregelen noodzakelijk.
Een uitdaging voor Ploumen zijn de vele aangenomen MVO-moties die op de plank liggen. Met de uitvoering ervan kan Ploumen flinke voortuitgang bewerkstelligen in ketenverantwoordelijkheid en (keten)transparantie.