Aan het AO IMVO van 7 december namen slechts drie partijen deel: PvdA, VVD en CU. Getalsmatig is dit een dieptepunt; oppositiepartijen kozen massaal voor andere prioriteiten. Het is niet duidelijk of hier sprake is van een trend of toeval. Inhoudelijk werd het toch een interessant debat; ook de regeringspartijen stelden vele, goed geïnformeerde, kritische vragen en Minister Ploumen erkende veel van de kritiekpunten. In enkele gevallen werden daar direct toezeggingen en voornemens aan gekoppeld
IMVO-convenanten
De IMVO-convenanten blijven het meest besproken onderwerp. De nadruk lag op de stap naar uitvoering en resultaten. Door allen – inclusief de minister – werd onderstreept dat daar geld én inzet voor nodig is. Teeven (VVD) benadrukte bovendien dat kwaliteit boven kwantiteit moet gaan.
Het financieel mogelijk maken van de uitvoering lijkt bij het bankenconvenant goed geregeld: daar leveren de banken een bijdrage en heeft de overheid ondersteuning toegezegd voor maatschappelijke organisaties. De minister belooft ook bij kleding naar een tegemoetkoming voor de maatschappelijke organisaties te kijken. Voor de politieke borging van de voortgang onder een volgend kabinet, zinspeelde de minister op de mogelijkheid dat zij straks zelf in de Kamer zit om te blijven toezien op de uitvoering van de convenanten.
Met name Van Laar (PvdA) wil enkele prioriteiten van het beleid terugzien in de inhoud van de convenanten. Hij noemde specifiek leefbaar loon, kinderrechten en gender. De minister stelde dat de OESO-richtlijnen het uitgangspunt zijn, en dat de prioritering bij de partijen zelf ligt. Ten aanzien van gender deed ze wel een toezegging: bij ieder convenant wordt een gender-analyse gemaakt. Over de resultaten van deze genderanalyses in de risico-sectoren volgt informatie in februari. Het MVO Platform is benieuwd hoe dit zo snel z’n beslag krijgt, want van genderanalyses is tot nu toe in geen enkel convenantenproces sprake.
Een aantal vragen keert steeds terug: zoals het toezicht op de convenanten in uitvoering en de aanpak van achterblijvers. Op dat laatste kwam ook het terugkerende maar weinig bevredigende antwoord: we zijn met de sectoren in gesprek. Dat met uitzondering van de olie-en gassector waar een onderzoek naar is ingesteld. Voordewind (CU) vond dit duidelijk onvoldoende en stelde dat due diligence verplicht moet worden.
Voldoen aan de OESO-richtlijnen
De minister erkende dat de resultaten van het VBDO-onderzoek - waaruit blijkt dat slechts 30% van 60 beursbedrijven zich aan de OESO-richtlijnen committeert – aanzetten tot meer actie. Het NCP is al in gesprek met de 38 bedrijven die, aldus het onderzoek, zich niet committeren aan de OESO-richtlijnen. Daarnaast zal ook de minister hen direct aanspreken. Zij verwacht dat daarmee de 90% doelstelling bereikt zal worden en komt in februari met de uitkomst van deze gespreksronde.
Wij voegen daar als MVO Platform graag direct ons commentaar aan toe: Het gaat natuurlijk niet (alleen) om deze 38 bedrijven, het VBDO onderzoek kan gezien worden als een beperkte steekproef. Ook bij de transparantiebenchmark bleek al dat slechts 11 % van de bedrijven zich volledig committeert aan de OESO-richtlijnen. Betere naleving van de OESO-richtlijnen vraag meer dan 38 gesprekken.
MVO-beleid EU
De Europese Commissie moet harder gaan lopen met het formuleren van MVO-beleid. Met name Teeven maakte dit punt, en voegt eraan toe dat juist dít een terrein is waarop de EU haar meerwaarde kan laten zien; het is terecht dat burgers zich eraan storen als de EU die rol niet speelt. Ploumen erkent dat toezeggingen niet zijn waargemaakt en zal contact zoeken met de huidige voorzitter, Malta, om dit nogmaals aan te kaarten.
MVO-voorwaarden bij overheidssteun
In de MVO-voorwaarden die gelden bij handelsmissies gaat niet alles goed. De minister erkent dat de instructies die gelden bij een 0-score op de transparantiebenchmark niet duidelijk zijn. Dat moet worden aangescherpt.
Van Laar stelde aan de orde dat de uitsluitingslijst die FMO hanteert geüpdatet moet worden. Hij wil dat de lijst die nu bijvoorbeeld sterke drank en wapens uitsluit, ook gehanteerd wordt om de SDG’s te realiseren. Dat zou betekenen dat fossiele brandstoffen of andere producten die bijdragen aan bijvoorbeeld klimaatverandering worden uitgesloten. Hierop volgde geen toezegging.
Desgevraagd wilde de minister ook niet onmiddellijk een reactie geven op de recente NCP-uitspraak die stelt dat Artradius te weinig gedaan heeft om schendingen in Brazilië te voorkomen. Ze belooft hierover een (aparte) brief.
Ook het DGGF kwam ter sprake. Van Laar legde de koppeling met MVO-doelen door inzicht te vragen in de mate waarin gecreëerde banen een leefbaar loon opleveren. Dit overzicht werd toegezegd, ook voor de brief van februari.
Al met al ontstond de indruk dat de minister de laatste maanden van haar termijn nog flink actief zal zijn.
Overige punten die besproken werden: BTW differentiatie op basis van duurzaamheid; steenkoolconvenant, reis naar Zuid Afrika met Action Aid, SGP plus, SDG’s, motie mbt Tata Steel; pilots duurzaam inkopen; wetgeving algemene gelding van duurzaamheidsafspraken.
Kijk hier het debat terug
